ЭКСТРЕМИСТЛЕР ДУЗАҒЫНА ТҮСИП ҚАЛЫЎДАН САҚЛАНЫҢ
Бүгинги күнди мәлимлеме технологиялары, әсиресе, интернетсиз көз алдымызға келтире алмаймыз. Адамлардың халықаралық майданларда болып атырған жаңалықлардан ҳәм илим-техника жетискенликлеринен хабардар болып барыўы итибарға ылайық, әлбетте.
Бирақ, бүгинги глобалласыў шараятында «Ким мәлимлемени ийелесе, дүньяны да ийелейди» деген идея барған сайын социаллық ҳәдийсеге айланып барар екен, бул ибара қара күшлердиң жедел жумыс алып барыўына қол келмекте.
Кибертерроризм, яғный электрон усыл, халықаралық интернет тармағы арқалы әмелге асырылып атырған террористлик жынаятлар пикиримизге дәлил бола алады.
Кибертерроризмниң артыўына байланыслы талқылаўлар соны көрсетпекте, оның инсан өмирине туўдырып атырған қәўпи күн сайын, саат сайын артып бармақта. Айтайық, бүгин ең шетки аймақларға да компьютер кирип бармақта, интернет тармағы пайдаланыўшыларын жаратыў ушын мәмлекетлер арасында күшли бәсеки артпақта.
Интернеттиң тезлиги, үнемлиги ҳәм ашықлығы, шегара билмеслиги, пикирлеслерди топлаў мүмкинлиги, тийкарғы өзекти излеп табыў имкансызлығы кибертерроризмге кең жол ашты.
Мағлыўматларға қарағанда, бүгинги күнде Өзбекстанда интернеттен пайдаланыўшылар саны 10 миллионнан асып кеткен. Интернетте түрли сиясий күшлер террористлик-экстремистлик түсиниклер ҳәм идеяларды тарқатыўына, ҳәр қыйлы жынайый топарлардың хызметлерин әмелге асырыўына ҳәм өз көзқарасларын халыққа үгит-нәсиятлаўға да жәрдемлеспекте.
Халықаралық кибертерроризм тәрепдарлары интернет әлеминде өзлериниң ойлаў майданларын жаратып, кең көлемли мәлимлемелескен террор «Муқаддас уруш», «Электрон-жиҳод»ты алып барып атырғаны, глобал ҳәм регионаллық қәўипсизликке жаңа қәўип, жаңа машқалалар келтирип шығарып атырғанлығы ҳәзирги пайытта мәлимлеме қәўипсизлигин тәмийинлеў машқалаларын жүзеге келтирип шығармақта.
Жат күшлер усылай ғана жанымызда, қол телефонымызда, ноутбукымызда, балаларымыз компьютеринде өз пурсатын күтип, аңлып жатқан болса тәжип емес. Усы жағдайларды есапқа алып, ҳәр биримиз сергек ҳәм ояў болыўымыз шәрт. Неге дегенде, сергекликтен бас кешип, өзлигин умытыў айырым мәмлекетлердиң тынышлық ҳәм раўажланыў жолына иритки салып атырғанына көпшилигимиз гүўа болмақтамыз.
Ғалаба хабар қураллары мағлыўматлары таллаўы ҳәм жәбирлениўшилердиң ықрар болыўына көре, радикал идеялардың тарқатылыўы ҳәм шөлкемлерге жаллаў ҳәрекетлериниң көринислери «Facebook», «Odnoklassiki», «Vkontakte», «Twitter» сыяқлы социаллық тармақларда әмелге асырылмақта.
Ҳәзир психологиялық жақтан ислеў берилген, экстремистлердиң экстремистлик, бузғыншы идеялары менен суўғарылған видеороликлери менен бир қатарда мобил қосымша, терроршылар белгиси сүўретленген буйымларды сатып алыў имканын беретуғын электрон дүканлар көбейип баратырғаны ҳәр биримизди интернет тармағынан пайдаланыўда сергек болыўға шақырады.
Биз мине усындай қәўиптен сақланыўымыз, перзентлеримизди олардың тәсиринен ҳәр тәреплеме қорғаўымыз тийис.
Қ.МӘМБЕТНИЯЗОВ.
